Jakość opieki jaką otrzymują małe dzieci od swoich opiekunów jest istotnym elementem potrzebnym do wykształcenia się relacji jaką w psychologii nazywa się bezpiecznym stylem przywiązania.
Od wielu miesięcy toczy się dyskusja na temat ochrony naszych dzieci przed różnorodnymi problemami sfery emocjonalnej i społecznej – warto wiedzieć, iż bezpieczne przywiązanie daje dzieciom a potem dorosłym najlepszą możliwą ochronę. Bezpieczna więź to bezpieczne dziecko!
Dlaczego przywiązanie jest ważne?
To właśnie w ciągu pierwszych trzech lat życia – kiedy rozwój mózgu jest najszybszy i najbardziej plastyczny – my jako rodzice możemy mieć największy wpływ na tworzenie bezpiecznego przywiązania.
Bezpieczne przywiązanie powoduje, że części mózgu Twojego dziecka odpowiedzialne za rozwój społeczny i emocjonalny, komunikację i relacje rosną i rozwijają się w najlepszy możliwy sposób. Cech, takich jak empatia, zrozumienie, miłość i umiejętność reagowania na innych — uczysz się po raz pierwszy w dzieciństwie.
Wczesny styl przywiązania ma najbardziej istotny i długotrwały wpływ na sposób, w jaki nasze dzieci postrzegają innych i wchodzą w relacje z nimi, a także daje im obraz tego, czego mogą oczekiwać (i zaakceptować) w przyszłych związkach.
Jak rozwija się przywiązanie?
Kiedy główny opiekun dzecka wielokrotnie reaguje na komunikaty niewerbalne dziecka w opiekuńczy i pozytywny sposób, uwalniane są substancje chemiczne, które budują i wzmacniają ścieżki neurologiczne w mózgu i ciele, prowadzące do wykształcenia u dziecka umiejętności samoregulacji, poczucia bezpieczeństwa na świecie, umiejętności późniejszego nawiązywania zdrowych relacji.
Zapewnienie bezpiecznego przywiązania polega na jednoczesnym zapewnieniu bezpiecznej bazy i bezpiecznej przystani. Bezpieczna baza daje dzieciom odwagę do poznawania świata i rozbudza ciekawość. Bezpieczna przystań zapewnia dzieciom ochronę, komfort i współregulację emocjonalną (temat ten został zaprezentowany w animacji „Wielka Moc”).
CO JEST POTRZEBNE DO ROZWOJU BEZPIECZNEGO PRZYWIĄZANIA?
Potrzebna jest przede wszystkim dynamiczna relacja rodzic – dziecko!
Największy wpływ na jakość relacji przywiązania ma wrażliwość opiekuna; jak dobrze dostrajamy się do naszych dzieci, na ile trafnie rozumiemy potrzeby naszego dziecka, jak szybko na nie reagujemy i co najważniejsze, jak chętnie dostosowujemy się do potrzeb naszych dzieci.
Bezpiecznie przywiązane dzieci mają pewność, że ich opiekun jest dostępny, aby niezawodnie współregulować ich emocje, rozpoznawać i zaspokajać ich potrzeby oraz działać jako bezpieczna baza, dzięki czemu mogą odkrywać swoje otoczenie, wracając do opiekuna w potrzebie . Rodzice, którzy są bezpiecznie przywiązani do swoich dzieci, są wrażliwi, ciepli i emocjonalnie dostępni. Niemowlęta, które są bezpiecznie przywiązane, są zwykle przygnębione, gdy są oddzielone od opiekuna i cieszą się, gdy opiekun wraca.
Co utrudnia rozwój bezpiecznego przywiązania?
Wychowywanie bezpiecznie przywiązanego dziecka jest w pełni możliwe, ponieważ wielu, jeśli nie większość rodziców, jest w stanie nadać znaczenie potrzebom swojego dziecka i w pełni je wspierać.
Wyzwania związane z przywiązaniem mogą pojawić się jednak w wielu rodzinach. Czasami dziecku i dorosłemu trudno będzie związać się ze sobą.
Wzięcie pod uwagę własnego stylu przywiązania może być pomocne podczas oceny więzi, którą pielęgnujesz z dzieckiem, a także radzenia sobie z trudnościami, które mogą się pojawić na Waszej wspólnej drodze. Jeśli dorastałeś z bezpiecznym przywiązaniem do swojego opiekuna, zastanów się, co takiego on zrobił dobrze i naucz się tegp. Jeśli ustaliłeś, że wychowywałeś się z pozabezpiecznym stylem przywiązania, wiedz, że przy odrobinie pracy możesz wychowywać swoje dziecko, aby było bezpiecznie przywiązane.
Jedną z najważniejszych rzeczy, jakie może zrobić rodzic dla wspólnej więzi, jest bycie świadomym siebie. Ważne jest utrzymywanie kontaktu z własnymi emocjami i posiadanie dobrego systemu wsparcia. Niemowlę może odczuwać emocje swojego opiekuna, co odgrywa dużą rolę w rodzaju tworzonego przywiązania. Rodzicielstwo może być trudne, ale zachowanie spokoju i wspieranie dziecka pomoże zapobiec tworzeniu się pozabezpiecznej więzi.
Żyjemy w świecie pełnym niekończących się obowiązków i „rozpraszaczy” — wiadomości, zajętych kalendarzy i ciągłych powiadomień z naszych telefonów. Ograniczenie tych rozproszeń może być trudne, ale postaraj się, aby potrzeby Twojego dziecka były na pierwszym miejscu.
Ostatnie lata, okres pandemii, nasilające się problemy w kraju mogły uruchomić różne trudne emocje w nas dorosłych i dzieciach – czasem, aby zbudować bezpieczną więź z dzieckiem, trzeba najpierw poradzić sobie z własnymi emocjami – także związanymi z lękiem, depresją, obniżeniem nastroju.
Konsekwencje dla dziecka
Dzieci z bezpiecznym stylem przywiązaniem częściej będą przejawiać następujące cechy:
- Większe poczucie sprawczości
- Lepsza regulacja emocjonalna
- Wyższa samoocena
- Lepsze radzenie sobie w stresie
- Większe pozytywne zaangażowanie w przedszkolnej grupie rówieśniczej
- Bliższe przyjaźnie w średnim dzieciństwie
- Lepsza koordynacja przyjaźni i grup społecznych w okresie dojrzewania
- Bardziej ufne, nie wrogie romantyczne relacje w wieku dorosłym
- Większe kompetencje społeczne
- Więcej cech przywódczych
- Szczęśliwsze i lepsze relacje z rodzicami i rodzeństwem
- Większe zaufanie do życia Większa ciekawość, samodzielność i niezależność
- Większa odporność i kompetencje w wieku dorosłym
